100’ü aşkın ülkede 200 noktaya uçuş yapan Lufthansa, ortak havayolları ile de dünyada 410 noktaya uçmaktadır. 

Merkezi Frankfurt olan Die Lufthansa Group içinde Lufthansa’dan başka Lufthansa Cargo, Lufthansa CityLine, Eurowings, Eurowings Discover, Air Dolomiti, SWISS, Austrian Airlines, Brussels Airlines und Edelweiss Air gibi havayolu şirketleri de bulunuyor. 

Almanya’da yaşayan 3,5 milyona yakın Türk vatandaşının, Türkiye’ye gidiş-gelişlerinin önemli bir pazar olduğu gerçeğini gören Lufthansa, bu destinasyona çok önem vermektedir. 

Almanya ile Türkiye arasında yapılan seyahatlerde en büyük payın Türk Hava Yolları’na ait olduğunu iyi bilen Lufthansa, bu pazarda farklı bir yol izleyerek rakibi olan THY ile iş birliği yapmanın çok daha yararlı olacağını düşünerek ortak bir havayolu kurdu. 

THY’nin de aynı düşüncede olduğu bu pazarda, Ekim 1989’da ilk resmi adım atıldı Sun Express Deutschland ve Sun Express Türkiye adlı iki şirket kuruldu. 

Antalya merkezli olan Türkiye’deki Güneş Ekspres Havacılık AŞ’nin her ne kadar ortaklık hisseleri yüzde 50, yüzde 50 görünse de, bu gerçekte böyle değil. Türk Sivil Havacılık Yasası gereği, yabancılar stratejik önemi olan havayolu şirketlerinde yüzde 49’dan fazla hisse alamıyor. Bu nedenledir ki yüzde 1’lik iki hisse Avukat Feridun Çağa şirketinin üzerinde görünüyor. 

Sun Express Türkiye, ilk uçuşunu 2 Nisan 1990 yılında Frankfurt’tan Antalya’ya yaptı. Bu uçuşun 34’üncü yıl dönümü hafta içinde hatırlatıldı. Şirket, yıllar içinde filosunu, uçuş yaptığı destinasyonlarını ve çalışan sayısını arttırarak adından söz ettirdi. 

Sun Express Almanya ise başarısız olduğu gerekçesiyle 2020 yılında kapatılarak, filosundaki 12 uçak Sun Express Türkiye’ye devredildi. Şirketin CEO koltuğunda Max Kownatzki, Genel Müdür Yardımcılığı konumunda da Tuncay Eminoğlu bulunmaktadır.

Almanya’dan Türkiye’ye seyahat eden her iki yolcudan birini taşıyan şirket, 2023 yılında 12.6 milyon yolcu taşırken, 2024’te bu sayıyı 15 milyona çıkarmayı hedefliyor. 

2023 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 21’lık bir artışla 1.8 milyar Euro kar elde eden Sun Express, 2023’te 35 ülkede 200 noktaya uçarken 2024 yılında 28 yeni rota ve yüzde 19’luk bir artış öngörüyor. Halen bünyesinde 3 bin 700 kişi çalışan şirket, bu yıl bin 300 kişiyi daha istihdam edecek. 

Sun Express, 77 olan Boeing 737-800 tipi uçak sayısını da 2035 yılına kadar 166’ya çıkarmayı hedefliyor.

Gelelim asıl konumuza. Havacılık pazarında Lufthansa ile THY’nin sıkı rakip olduğu kesin bir gerçek. Şimdi rakip, rakibiyle şirket kurar mı diye sorabilirsiniz. El cevap, şayet başarılı olacaksa tabii ki kurar. Her iki şirkete bir zararı olmuyorsa elbette kurar. Sun Express gerçekten başarılı bir şirket. Kurulması için karar alanların ve şirketi yönetenlerin başarısı, şirketin bugüne kadar yaşamasını sağlamıştır.

Şimdiler de yeni kurulan AJet (THY’nin eski AnadoluJet markası) şirketi için de bir sorun teşkil etmeyeceği düşünülen Sun Ekspres’in sektörde farklı bir model olarak ticari ömrünü uzun yıllar daha sürdüreceğine olan inancım tam. Tabii, her iki ortaktan biri bu ortaklığı bitirme kararı almazsa. Umarım böyle bir şey olmaz. Sun Express ülkemiz ekonomisine katkı veriyor. Varlığı bizim için de kazanç. 

Ben, geçen ay Sun Express CEO’su Kownatzki’ye “THY ile Lufthansa rekabeti sizin için bir sorun yaratıyor mu? diye sorduğumda çok dikkatli ve seçilmiş kelimelerle şöyle cevap verdi;

“Biz bu rekabetten endişeli değiliz. Almanya’dan her iki yolcudan biri bizimle geliyor. Bunu onlara sormak lazım” Bu cevap bize gösteriyor ki, THY ve Lufthansa’nın ilişkilerinde bir sorun yok. Bu nedenle de Sun Express 35’inci yılına önünü görerek, sorunsuz başarılı ve de çok iddialı girmektedir.

Sosyal medya hesabından bir mesaj yayınlayan Sun Express CEO’su Max Kownatzki gidilecek ülke sayısının 43’e ve personel sayısının da 5 bine yükseleceğini dile getirirken haklı bir gurur duyduğunu anlatıyor ve diyor ki

“Yine de bazı şeyler değişmeden kalıyor: Ekiplerimizin yüzlerinde gerçek gülümsemeler, misafirlerimizin güvenliğine ve konforuna öncelik veren özel bir ekip, eşsiz bir aile ruhu duygusu ve yaptığımız işe olan tutkumuz.”

Nice yıllara Sun Express. İyi uçuşlar. 

musaalioglu@gmail.com

————————————————————

Olağan Genel Kurul için gün sayılıyor

THY’de yönetim değişikliği olacak mı?

Türkiye’nin lider markası Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı, Türk Ticaret Kanunu gereğince yapılması gereken olağan genel kurul için gün sayıyor.

Nisan ayında yapılması gereken genel kurullar duruma göre bazen ileri tarihe atılabiliyor. Örneğin, 2022 yılı genel kurulu, 2023 yılında yapılan iki turlu Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle 25 Temmuz 2023 tarihine bırakılmıştı.

Bu kez yerel seçim 31 Mart 2024’te yapıldığı için 2023 yılı olağan genel kurulu Nisan ayı içinde yapılabilir. Çok önemli mücbir bir sebep olmadıkça da genel kurulun ötelenmesi beklenmiyor. 

THY Genel Kurulları, çok yoğun fiziki katılım olmadığı için Yeşilköy’deki Yönetim Binası VIP salonunda yapılır. 

2022’de yapılan 2021 Genel Kurulu’na her ne kadar 300’u aşkın kişi katılmış olsa da, fiziki katılım çok daha azdı. THY Genel Kurulu’na hissedar olarak elektronik ortamda katılanların ezici çoğunluğu yabancı fon ve şirketlerin temsilcilerinden oluşmaktaydı. Fiziki katılım da THY Yönetim ve İcra Kurulu, üst yöneticiler, Türkiye Varlık Fonu Temsilcisi, küçük hissedarlar ve diğer ilgililerden müteşekkildi. 2023 yılında yapılan 2022 genel kurulunda sanal ortamda oy kullanan 660 hissedarın 600’ü yabacı yatırımcıların temsilcisi, 60’ı ise bizzat katılan yerli ortaklardı. 

Normal akışın gereği olarak yapılan konuşma ve açıklamaların dışında genellikle küçük hissedarların söz alıp konuşma yaptığı genel kurullar saat 14.00’te başlar, en geç 18.00’de biter. 

Şimdi sırada yeni bir genel kurul var. 

Bu genel kurulla ilgili olarak, Ortaklığın 2023’e ait Finansal Tabloları, Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu, Bağımsız Denetim Raporları, KAP- Kamuyu Aydınlatma Platformu web sitesinde, MKK- Merkezi Kayıt Kuruluşu Elektronik Genel Kurul Sisteminde ve şirketin internet sitesinde önceden yayınlanacak, tekrar okunmayacak ve ortaklara kitap halinde de verilecek. 

Genel Kurul’da ilk olarak toplantı için başkan seçimi yapılacak ve bu göreve de bir aksilik olmazsa Yönetim Kurulu Başkanı Bolat oy birliğiyle seçilecek. 

Şu anda bizim bilmediğimiz bir takım spesifik konuların da genel kurulun gündemine dahil edilmesi mümkün. 

Genel Kurul normal akışında giderse Yönetim Kurulu faaliyet, denetçiler ve finansal raporların okunması, müzakeresi ve tasdikinden sonra hesap ve faaliyetlerden dolayı yönetim kurulu üyelerinin ibrası gündeme gelecek. Yönetim Kurulu üyelerinin alacağı ücretlerin belirlenmesinden sonra yönetim kurulu üyelerinin seçimine geçilecek. Tabii bu arada söz alarak görüş, eleştiri ve önerilerini dile getirenler de olacak. Ardından şirket hesaplarının görüşülmesi maddesine sıra gelecek. Görüşülecek başka madde olmadığı için, dilek ve temennilere geçilecek. Bu maddede bizzat katılan hissedarlar her konuda görüşlerini dile getirecek. 

Şurası bir gerçek ki, genel kurulların en çok dikkat çeken tarafı yönetim kurulu başkanlığına, genel müdürlüğe ve yönetim kurulu üyelikleri görevine kimin / kimlerin seçildiği konusudur. 

Yönetimler, orada milyar dolarların hesabını verir, ama bizim medyamız sadece göreve atananların adlarını ön plana çıkarır. Ne zaman yapılacağı yakında açıklanacak olan THY Genel Kurulu’nda Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanlığı’nda değişiklik olacağı her genel kurul öncesi dile getirilir. Bunun çok doğru olmadığını, medyanın, hisseleri borsada işlem gören THY gibi bir şirketin değerini ve bu söylentilere kulak kabartan şirket çalışanlarının performasını düşürdüğü yadsınmaz bir gerçek. Kim gelecek, kim gidecek, bu konuda söyleyeceğim çok şey yok. Sadece şunu biliyorum ki, Ahmet Bey kuruma 2005’te girdi ve 20 yıla yakın bir süredir görev yapıyor. Genel Müdür Bilal Ekşi, bu makamda 8 yılı geride bıraktı. Söyleyebileceğim bir tek şey var ki, THY Yönetim Kurulu’na Bağımsız üye olarak seçilen Fatmanur Altun’un yasa gereği 6 yılla sınırlı olan bu görevinin sonuna yaklaştığıdır. 

Diğer yönetim kurulu üyelerden yasal sınırı aşan hiç kimse yok. Fakat, kendi isteğiyle bu görevi bırakacak olanlar olabileceği gibi, performansıyla veya uyumuyla THY’nin gidişatına ayak uyduramadığı için görevi bırakması istenenler ve koltuklarını başkalarına zorunlu olarak bırakacaklar da olabilir. 

Şimdi gözler, açıklanacak genel kurul tarihi ve gündeminden daha çok THY yönetimine kimin gelip, kimin gideceği konusuna çevrilmiş durumdadır. Her şeyin hayırlısı olsun deyip bekleyelim.