Yazının başlığı Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) şef ekonomisti Ralph Ossa’ya ait. Ossa, Eylül ayındaki 2023 Kamu Forumu’nda 2023 Ticaret Raporu’nu açıklayan isimdi. 

Rapor, dayanıklı, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir gelecek için yeniden küreselleşmeye odaklanıyordu. Dört ana unsurun, uluslararası ticaretin geleceğini belirleyeceği saptanmıştı:

-İklim eylemi

-Kapsayıcılık

-Dijitalleşme

-Yapay zeka

Geçtiğimiz hafta içinde yeni bir rapor yayımlandı. DTÖ tarafından Uluslararası Para Fonu (IMF), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) işbirliği, dijital ticaretin gelişmekte olan ekonomiler üzerindeki dönüştürücü etkilerini araştırdı. “Kalkınma için Dijital Ticaret” uluslararası iş birliğinin önemini de vurguladı. Çıkarımlar, bir OECD ülkesi olarak Türkiye’ye de ışık tutacaktır. 

Dijital olarak sunulan hizmetler hızlı bir büyüme yaşadı.

Dijital olarak sipariş edilen ve/veya teslim edilen tüm ticareti kapsayan dijital ticaret, küresel ekonomiyi kökten değiştiriyor.

Dijital hizmetler, 2005'ten bu yana neredeyse dört kat değer artışı yaşayan mal ve diğer hizmet ihracatındaki büyümeyi geride bıraktı. 

2022'de dijital olarak sunulan hizmetler, toplam hizmet ihracatının yarıdan fazlasını (yüzde 54'ünü) oluşturdu. Bu artış, KOBİ’ler dahil olmak üzere küresel pazardaki çeşitli oyuncular için yeni fırsatlar yaratıyor.

Dijital ticaret için dijital altyapı ve beceriler şart.

Hızlı, uygun maliyetli ve güvenilir dijital altyapıya erişim sağlanmalı.

Dijital teknolojileri için gerekli becerilere ilişkin eğitimlere erişim, bir başka değerli başlık. 

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 67'si (toplamda yaklaşık 5,4 milyar insan) şu anda internet erişimine sahip. Ancak başta düşük gelirli ve alt-orta gelirli ekonomilerde olmak üzere küresel nüfusun üçte biri hâlâ çevrimdışı durumda.

Son rapor, “ticaret politikası daha hızlı, uygun maliyetli ve dinamik bir dijital altyapının oluşturulmasına katkıda bulunabilir” diyor. Bunu sağlayacak önermeler: 

-Bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) ekipmanı ithalatında yüksek tarifelerin, kısıtlayıcı ithalat politikalarının ve telekomünikasyon hizmetlerinde sınırlı rekabetin ele alınması.

-Kolaylaştırıcı bir düzenleyici ortam ile dijital ticareti kolaylaştırmak.

Dijital ticareti teşvik etmek bir zorunluluk olarak görülüyor. 90 DTÖ üyesi, dijital ticaretle ilgili konularda belirli kuralları müzakere etmek için E-ticaret Ortak Açıklama Girişimi kapsamında çalışıyor. Gümrük vergileri ve bunun gelir üzerindeki etkilerine ilişkin DTÖ moratoryumu

1998'den bu yana yürürlükte olan elektronik iletimlere gümrük vergisi uygulanmasına ilişkin DTÖ moratoryumu şu anda DTÖ'deki tartışmaların odak noktası.

Dijital ticaretten en çok kazananlar KOBİ’ler ve kadınlar. Elektronik aktarımlara gümrük vergisi getirilmesinin dijital ticareti azaltacağı vurgulanıyor. 

DTÖ, uluslararası ticarete ışık tutuyor. Türkiye, pandemi döneminde dijital dönüşümün en başarılı uygulayıcılarından biri olmuştu. Eğitim ve ticarette, pek çok AB ülkesinin erişemediği başarı sağlandı. Şimdi, uluslararası entegrasyon için, dijitalleşme ile ilgili analiz ve gelişmeler dikkatle değerlendirilmeli.