Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan ve yedi depremle yerle bir olan sekizinci kez yeniden yaşadığı deprem sonrasında ayağa kalkmaya çalışan Medeniyetler Şehri Hatay-Antakya’da enkaz kaldırma çalışmaları halen devam ediyor. 

      6 Şubat 2023 Pazartesi sabahı saat 04.17’de yaklaşık 120 saniye süren bir depremle uyandık. Her ne kadar adı deprem olsa da bu sanırım insanlığın yaşadığı en korkunç depremlerden bir tanesi idi. Deprem uzmanı olan bilim insanlarının bile ayırt edemediği ve halen üzerinde çalışmalar yapılan depremin adı henüz net olarak konulamadı. Çünkü yaşanan ve görülen depremler sağa sola doğru olurken, Hatay’daki deprem alttan yukarıya doğru vuruyordu. Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesi merkez üssü olarak başlayan depremin son durağı Hatay oldu. Yağan yağmura rağmen mahşeri bir kalabalık sokakları sardı. Arabası olanlar arabalarına binerken, olmayanlar ise dışarıda yağmurun altında maruz kaldılar. O sırada kimsenin kimseyi sormasının anlam taşımadığı diğer bir üzücü olay ise enkaz altında kalan vatandaşlarımızın “Kurtarın Bizi!” çığlıklarına karşı insanoğlunun elinden bir şeyin gelmemesi idi. 

      Sabah aydınlığında yağmurlu hava devam ederken, insanlar daha yeni yeni nelerin olduğunun farkına varıyordu. Herkes hala kendini uykuda sanarak sokaklarda dolaşırken, insanlar bu kadar enkaz ve yıkım olayı karşısında şaşkınlıklarını gizleyemiyordu. Depremin ilk 3 günü ortada ne bir arama kurtarma ekipleri ne de güvenlik ekipleri vardı. Çünkü elektrik olmamasından kaynaklı iletişim hatlarının da zarar görmesiyle birlikte iletişim kurmakta güçlük çekiyordu. Bazı yerlerde 24 saatin sonunda iletişim kurularak belli merkezde bulunan ve enkaz altında kurtarılmayı bekleyen insanların seslerine karşılık çalışmalar başlatıldı. Ve daha sonra yoğun bir şekilde ekipler gelmeye başlarken, kimisi sağ kurtarıldığına sevinirken, kimisi enkaz altında kalan cenazelerinin çıkmasına sevinir oldu. Enkaz altında kaybolan insanlarımızın akıbeti ise henüz belli değil. Çünkü enkaz kaldırma çalışmaları halen devam etmektedir. 

       Şubat sabahına uykulu gözler ve şaşkınlıkla uyanan Hatay halkı yağan yağmurda önce barınma ihtiyaçları olan battaniye ve çadır aramaya başladı. Yetkililerin günler sonrasında ulaştırdığı çadırlar da artan talepler doğrultusunda yetişmez oldu. Bu sefer Türkiye’de faaliyet gösteren iş insanlarının bulunduğu Sivil Toplum Kuruluşları, Vakıflar, Dernekler hepsi seferber oldu. Hatay’da başta Hatay Valiliği olmak üzere tüm resmi kurum ve kuruluşlar faaliyet gösteremediği için daha sonra ise Afet ve Acil Durum (AFAD) Hatay İl Koordinasyon Merkezi’nde kriz masası oluşturuldu. Hükümet tarafından acil durumu yönetmek üzere Hatay Valiliği görevine çeşitli illerden valiler görevlendirildi. 

      Görevlendirmelerin yapılmasının ardından Türkiye’nin birçok yerinden gelen yardımlar Hatay’a ulaşıyor ama depremzedelere ulaşmıyordu. Çünkü ortada yaşanan izdihamdan dolayı büyük bir koordinasyonsuzluk kendini göstermişti. Koordinasyonsuzluk yüzünden yüzlerce insanımız günler sonrasında iş makinelerinin çalışmasıyla birlikte kurtarılırken, çoğu ise 72 saate varan bekleme sonrasında cansız bedenleri enkazda kaldı. 

      Aradan geçen günler sonrasında yavaş yavaş yardım kuruluşları sahada çalışmalarına başlarken ilk etapta depremzedelerin çadır ve barınma için gıda, hijyen malzemeleri yavaş yavaş karşılanmaya başladı. Tabii ki bu durumdan herkes şanslı değil idi. Herkese bir anda ulaşmak mümkün değildi. Sadece enkaz etrafında bulunan depremzedeler faydalanıyordu. Antakya’nın büyük bir bölümü maalesef 7,7 ve 7,4 şiddetindeki depremlerde yok oldu. Günler sonra yaşanan 6,4’lük depremde ise ayakta durmakta zorlanan çoğu bina tam anlamıyla yıkıldı.

      Depremzedelerin barınma ihtiyaçlarının karşılanması için hükümetin ilgili bakanlıkları, futbolcular, teknik adamlar, sanatçılar ve iş dünyası devreye girerek bir takım yardımlarda bulundular. Bunlardan bahsetmemiz gerekirse başta Atakaş Hatayspor Teknik Direktörü Volkan Demirel, Milli Futbolcu Gökhan Zan, AHBAP Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Levent ve birçok iş dünyası Hatay için seferber oldular. Buradan onlara bir kez daha teşekkür ediyorum. Konteyner ve çadır Kentlerin kurulmasıyla başlayan süreç artık depremzedeleri yeni bir hayata doğru sevk etti. 

      Antakya’nın Merkezi olmak üzere birçok mahallesi haritadan silindi. Tüm binalar ve betonarme yapılar yıkıldı. Sadece Habib-i Neccar Dağı eteklerinde bulunan 6 mahalle ve Defne İlçesi’nin dağ eteklerinde yapılmış yerleşim yerleri tamamen yıkıldı. Antakya’da enkaz kaldırma çalışmaları sürerken, eski güzelim Antakya’nın hayalet resmi yavaş yavaş ortaya çıkmış oldu. Sadece moloz yığını ve kimsenin olmadığı bir şehir haline büründü. 

      Depremde resmi rakamlara göre 53 bin vatandaşımız hayatını kaybetti. Çoğu vatandaşlarımız da halen cenazelerini arıyorlar. Kesin olmamakla birlikte yaklaşık hayatını kaybedenlerin sayısı 3 veya 4 katı olduğu tahmin ediliyor. Şu anda devlet imkanları seferber edilmesine karşın halen depremzedelerin konutları açısından belirsizlikler devam ediyor. Bir yandan iyi niyetli olarak depremzedelerin istekleri, diğer yandan da imar ve hukuk güvencesi. 

      Her geçen gün yeni iddialar ve söylemler ortaya çıktıkça yeni sorunlar da ekleniyor depremzedelere.

      Yaşadığı birçok sorunu tarihi sürecinda aşmasını bilen Hatay ve Hataylılar bu sorunların da üstesinen gelmesini bilecektir. / Murat Mutlu-Hatay 

…………………………………………

      “DÜNYANIN KURULAN EN ESKİ ŞEHRİ. “DİNLERİN KARDEŞLİĞİ”NİN 

      SEMBOLÜ OLAN HATAY HAKKINDA BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?” 

      * 2023 yılı şubat ayının tam bir kabus yılı olarak tarihine çok öneml sayfalarından birinin eklendiği, binlerce yılık tarihi geçmişe sahip Medeniyetler şehri Hatay hakkında bunları biliyor muydunuz?

      * Hatay 4000 yıllık geçmişe sahip ve dünyada kurulan ilk şehirdir...

      * Bu zamana kadar depremde 7 defa olduğu gibi yıkılıp tekrar kuruldu...

      * Antakya Mozaik Müzesi, mozaikleri bakımından dünyada ikinci sırada...

      * Dünyadaki ilk kilise olan St. Pierre Kilise’si Hristiyanlığın yayıldığı ilk mağara kilise buradadır...

      * Hristiyanlara "HIRISTIYAN" ismi ilk burada verilmiştir...

      * Türkiye’nin en uzun kumsalları buradadır 12 km.

      * İstikameti dolayısıyla tamamiyle "Güneyden" gelip "Kuzeye" dökülen iki ırmaktan biri olan Asi Nehri Güney’den Kuzey’e ters akan tek nehirdir...

      * Fetihler dışında Müslümanlık Anadolu’ya ilk olarak buradan girmiştir "Habib-i Neccar Camii Anadolu'da yapılan ilk camidir"

      * Eski dünyanın bilinen en uzun surları buradadır. Antakya Kalesi 26 km

      * Eski dünyanın en büyük ticaret yolları buradan başlamış ve bitmiştir "İpek-Baharat”

      * M.Ö.’sinden 18 yy.la kadar nehir vasıtasıyla içeriye kadar deniz ticaretinin yapıldığı tek yerdir...

      * Hatay, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde devlet olma özelliğini kazanmış tek vilayettir...

      * M.Ö 300 yılında kurulan Antakya, M.Ö, I. yy antik dünyanın üç büyük şehrinden biriydi...

      * Dünyada ilk olimpiyatlar burada yapılmıştır."Roma döneminde yapılan Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği yapmıştır."

      * Hatay ismi Atatürk tarafından verilmiştir. “Sınırdaki ışık” anlamına gelir.

      * Antakya müzesindeki para koleksiyonu dünyada 3. sırada yer almaktadır...

      * İlk sokak lambaları Antakya'da kullanıldı "Dünyada meşalelerle aydınlatılan ilk sütunlu cadde olan HEROD CADDESİ (KURTULUŞ CADDESİ) Antakya’dadır.”

………………………………………………

      Böylesine özellikleri olan, Tarihimizin ve Mustafa Kemal Atatürkümüzün bizlere armağanı ve emaneti olan bu altın şehirimiz, yaşadıkları ile aklımızdan gönlümüzden asla silinmeyecek olan hasarları, deprem felaketinde kaybettiğimiz 53 bin vatandaşımızın yüreklerimizi dağlayan hüznüyle asla unutulmayacaktır.