​SEÇİM MÜZİKLERİNİN TELİFİ ÖDENMİYOR MU?

Micheal KUYUCU 04 May 2023

Micheal KUYUCU
Tüm Yazıları
MSG başkanı Ferhat Göçer siyasi partilerin propaganda yaparken kullandıkları müziklerin teliflerini ödemediğini iddia etti ve siyasi partilere meydan okudu.

Genel seçimlere günler kala ortaya çok ilginç bir tartışma atıldı. MSG başkanı Ferhat Göçer siyasi partilerin propaganda yaparken kullandıkları müziklerin teliflerini ödemediğini iddia etti ve siyasi partilere meydan okudu.

MSG’de telif polemiği

Bu seçim döneminde geçtiğimiz seçimlere göre çok daha sakin ama bir o kadar da kavgalı bir propaganda dönemi yaşanıyor. Müziğin çok ön planda olmadığı bir seçim atmosferi var. Millet İttifakı bir propaganda müziği seçti. Cumhur İttifakının fazla ön plana çıkan bir propaganda müziği yok. Partiler resmi propaganda müziklerinin dışında sosyal medyada da paylaştıkları videolarda yer yer farklı sanatçılara ait eserleri de kullanıyorlar. Instagram’da, Twitter’da, Youtube’da, TikTok’ta partilerin ve cumhurbaşkanlarının fanlarının hazırladığı videolarla sık sık karşılaşıyoruz.

Seçim için hazırlanan resmi ve fan propaganda videolarında kullanılan müziklerin teliflerin ödenmediğini iddia eden Ferhat Göçer ile onun MSG’deki başkanlık görevini başarısız bulan kitle içinde yer alan müzisyen Burhan Bayar arasında bir tartışma yaşandı.

Mitinglerde çalınan müziğin telifi

MSG Başkanı Ferhat Göçer, genel seçimlerde propaganda yapan ve bu propagandalarında müzik kullanan siyasi partilere telif çağrısında bulunarak “Mitinglerde çalınan eserlerin telifini ödeyin. Telifini ödemeyen, eser sahibi üyelerimizin iznini almayan tüm parti teşkilatlarına ihtarname gönderip, alanlarda tespit yaparak hakkımızı arayacağız” dedi.

Seksenli yılların popüler Arabesk projelere imza atan Bayar Müziğin sahibi yapımcı ve besteci Burhan Bayar, Ferhat Göçer’in bu çağrısına karşı bir çağrı yaparak Göçer’in sahne aldığı mekanların telif ödemesi yapmadığını iddia etti. Burhan Bayar, “Sen önce sahne aldığın yerlerin parasını ödettir. Sonra partilere şovunu yaparsın. Ölümsüz eserlerin sahibi telif savaşçısı… Büyük şarkıcı” diyerek Ferhat Göçer’i göreve davet etti.

“Sahne aldığın yerler telif ödemiyor!”

Konu ile ilgili daha sonra Müzikonair’a açıklama yapan Burhan Bayar: “10 yıldır yönetimlerde bu arkadaş. Kaç konser yaptı. Sahne aldığı yerlerin kaç tanesi lisanslı. Şarkı Listesi verdi mi?  Tahsilat yaptı veya yaptırdı mı? 100 milyon dolarlık canlı performans pazarından MSG’nin yıllık gelirleri ne kadar. Bunların cevaplarını resmi olarak versin. Şarkıcı Ferhat… Yalan ya da yanlış yazdıysam, herkesin önünde özür dileyeceğim” diyerek iddiasını yeniledi.

Bu tartışmanın iki konusu bana garip geldi. Ben ne Cumhur ne de Millet ne de diğer ittifak ve partilerin reklam filmlerinde kullandıkları müzikler için telif ödemediğine inanmıyorum. Türkiye’yi yönetmeye aday siyasi partiler bunlar, boru değil. Hepsinin kurumsal bir kimliği var. Hepsinin deneyimli ajansları ve danışmanları var. Bu partilerin işi gücü bırakıp reklam ve propagandalarında kullandıkları müziklerin teliflerini ödememe veya kullandıkları eserlerin izinlerini almamaları ihtimaline hiç ihtimal vermiyorum.

Ferhat bırak artık popülizmi

Mitinglerde çalınan müziklerin de usulü ne ise telifi ödenir. Sen çıkıp nasıl siyasi partilere “gelip tespit yapacağız” diyebilirsin? Ferhat Göçer biraz şovu sever. Geçmişte bir konsere giderek tespitte bulunmuş ve kendi meslektaşının kendisi ile alakası olmayan bir konuyla gündeme gelmesine sebep olmuştu. Şimdi de siyasi partilerin mitinglerine gidip orada tespit yapacağını söylüyor.

Ya Ferhat sen parayı buldun ama bu halkın ciddi sıkıntıları var. Bu seçimler Türkiye’nin geleceğini belirleyecek sen çıkmış siyasi partileri eleştiriyorsun. Hadi git Kılıçdaroğlu veya Erdoğan’ın mitingine orada çalınan eserlerin tespitini yap.

Konu derin ama ben siyasi partilere “telif ödemiyorsunuz” suçlamasını anlamsız ve gereksiz bir polemik olarak görüyorum. MSG adına Ferhat Göçer neden böyle bir muhabbete girdi anlamadım ama çok gereksiz daha doğrusu popülist bir söylem olmuş.

Sanatçılar ayaklarına mı sıkıyor?

Bunlar yaşanırken Burhan Bayar’ın da bu polemikte ortaya attığı iddia ayrı bir ironi oldu. Burhan Bayar, MSG başkanı Ferhat Göçer’in kendi sahne aldığı yerlerin telif ödemediğini iddia etmiş. Bu eğer doğruysa vahim ötesi bir vaziyet. Bu durum sadece Ferhat Göçer için değil diğer tüm sanatçılar için de ayıp. Düşünsenize bir şarkıcısınız ve bir yerde sahne alıyorsunuz ama o mekân telif ödemiyor. Siz, sizin haklarınızı gasp eden kurumla sırf kendi menfaatiniz için iş birliğine giriyorsunuz. Uzun vadede ekonomik anlamda kendi ayağınıza sıkıyorsunuz.

Şu an telif meselesi fazla ön planda değil gibi ama bu konu hala kanayan bir yara. Hala meslek birlikleri ve sanatçılar arasında bu konuda ciddi anlaşmazlıklar ve polemikler var. Maalesef hala başarısızlık var. Seçimlerden sonra ne olur bilmiyorum ama hangi taraf kazanırsa kazansın bu meslek birliklerindeki yapının değişeceğini düşünüyorum. Değişmesi de gerekiyor çünkü telif mekanizması tamamen durmuş durumda.

TV kanalları seçimlerin kaderinde ne kadar etkili?

Genel seçimlerde yarışan iki ittifak hem sahada hem de medyada büyük bir mücadele veriyor. Millet İttifakı, Cumhur İttifakının medya gücünün daha iyi olduğundan yakınıyor. Son bir aydır bu konuyu araştırıyorum. Medya gücünün nitel veya nicel gücünün mesajın verilmesinde çok önemli olduğunu düşünenlerdenim. Yani elinizde 20 tane televizyon kanalı olur ama izleyicisi az olur ama 5 tane televizyonunuz olur izleyicisi çok olur. On tane televizyonunuz olur, oradaki on tane programcınız iki televizyonu ve iki programcısı olan rakibinizden daha cılız ses çıkarabilir etkisiz kalabilir.

Nicelde Cumhur nitelde Millet İttifakı avantajlı

Seçimlerde medyanın önemini bu açıdan incelemek gerekiyor. Bu konudaki araştırma ve görüşlerimi Cumhur ve Millet İttifakının reklam & propaganda kampanyalarını kıyaslayacağım bir başka yazıda kaleme alacağım. Ancak rahatlıkla şunu söylemek isterim ki Millet İttifakı medya ve propaganda savaşında hiç de sanıldığı kadar zayıf değil. Cumhur İttifakını destekleyen daha çok televizyon kanalı var ama bu kanalların etki indexi çok düşük. Medyada nicel olarak Cumhur İttifakı avantajlı ama nitel olarak Millet İttifakı daha avantajlı. 

TİAK’ın 2023 yılı mart ayı izlenme reytinglerini inceledim. Aşağıdaki tabloda yayın içeriğinde haber olan kanalları ve prime time kuşaklarındaki izlenme oranlarını seçtim. Ortaya çıkan tabloda haber bülteni olan ana akım televizyon kanalların dışında kalan tematik haber kanallarının reytinglerini özellikle bir inceleyin derim.

Bu tabloda yer alan haber kanalları akşam yayınlarının tamamını haber ve haber tartışma programlarına ayırıyorlar. Seçim döneminde içeriklerinin de tamamı doğal olarak “genel seçimler”. 

Haber kanalları arasında mart ayında en çok izlenen beş kanal:

1.      CNN TÜRK: %0,84

2.      TRT HABER: %0,80

3.      HABER TÜRK: %0,70

4.      HALK TV: %0,65

5.      A HABER: %0.46

Bu veriler Mart ayı verileri.  Nisan verilerinde ilk beşe Sözcü TV’de eklenecek. Çok basit bir hesapla nisan verilerinde Cumhur İttifakını tam destekleyen TRT Haber ve A Haber, Millet İttifakını tam anlamıyla destekleyen Halk TV ve Sözcü TV yer alacak.

CNN TÜRK bir tık Cumhur İttifakının yanında yayın yaparken, Haber Türk TV konuk ve yorumcu seçimlerinde Millet İttifakının bir tık fazla yanında yer alıyor. Yani bu basit bakkal hesabında bile gözüküyor ki medyada da seçimler başa baş geçiyor.

KANAL

Reyting (%)

AHABER

0.46

ATV

4.74

BBN TURK

0.00

BENGUTURK

0.00

BEYAZ TV

0.44

CNN TURK

0.84

FLASH HABER TV

0.04

FOX

2.69

HABER GLOBAL

0.17

HABER TURK

0.70

HALK TV

0.65

KANAL 7

1.08

KANAL D

3.15

KRT TV

0.09

NTV

0.34

SHOW TV

3.26

STAR TV

3.09

TELE1

0.19

TGRT HABER

0.23

TRT 1

3.91

TRT HABER

0.80

TV100

0.12

ULKE TV

0.16

ULUSAL KANAL

0.01