Yazarın adayı tasvirindeki edebi mahareti bir yana insan psikolojisini ortaya koymaktaki başarısı apayrı . Zor şartlar altında hayatta kalmaya çalışmanın ve grup içinde liderlik mücadelesinin nasıl da korkunç boyutlara ulaşabileceğine tanık olduğumuz kitap, büyüklerin dünyasıyla küçüklerin dünyasının topluluk psikolojisi söz konusu olduğunda pek de farklı olmadığını gözler önüne seriyor. Hikayeden ortaya çıkan çarpıcı gerçek insan ruhunun karanlık tarafı !

Refah’ta yaşanan insanlık dramı dünyayı ayağı kaldırmışken kitaptaki hikaye aslında bir kez daha ne kadar acımasız olabileceğimizi hatırlattı bana. Birinin dur demesi gerekiyor diyoruz. Tepkimizi ortaya koyarken birlik olmanın gücünden faydalanmaya çalışıyoruz. İnsan olmanın onurundan söz ediyoruz. Ancak ne fayda . Durmuyor sona ermiyor. Tüm Dünya’nın gözleri önünde çoluk çocuk demeden ve savunmasız insanlara karşı yapılanlar içimizi yakıyor. Peki insanoğlu bu mu ! Evet insan olmak bu değil. Hepimiz böyle değiliz. Fakat ne yazık ki böyle korkunç ruhlar da var. Sadece kendi menfaatleri doğrultusunda hareket eden ve kimseyi umursamayan. Yaşanan drama şaşırıp kalanlara da ben şaşıyorum doğrusu. 1998 yılında Kosova’da olanlar da tüm Dünya’nın gözleri önünde yaşandı.  O zaman da ‘soykırım bu ! hem de Avrupa’nın göbeğinde nasıl  olabilir’ deniyordu. Oysaki bugün bile o bölgede ortaya çıkan toplu mezarlar aslında kaç kişinin ölmüş olabileceği hakkındaki şüpheleri  doğrular nitelikte. Rakamlar muğlak. Ancak onlar rakam değiller. Hepsi sizin bizim gibi evlat anne baba idi. Savaş  hayatlarının orta yerine bir bomba gibi düştü. Ne yazık ki telafi edilemeyecek acılar ve kayıplar bırakarak son buldu. Ve evet tüm dünyanın gözleri önünde 10 binden fazla insan öldü.

Filistin’de yaşananlara bakınca aklıma gelenleri paylaşmak istedim. Bir kez daha insan olmanın dayanılmaz ağırlığını hatırladım. Nicola Tesla ‘Nefretiniz elektriğe dönüştürülebilseydi bütün Dünya’yı aydınlatmaya yeterdi’ demiş ya ne kadar haklı. 

Refah saldırısı hepimizi isyan ettirdi. Ettirmeli. Ve son bulana dek dur demeye devam etmeliyiz.